RPG solo?

RPG dla jednego gracza można rozumieć dwojako – po pierwsze, jako rozgrywkę klasyczną, gdzie występują gracz i mistrz gry. Niewiele się to różni od typowego RPG, wymaga i tak zresztą minimum dwóch osób, zatem nie mieści się w konwencji tego bloga. Po drugie, jako rozgrywkę toczoną wyłącznie przez jedną osobę – o niej chciałabym więcej napisać.

Wydaje się to karkołomne. Prawdę powiedziawszy, kiedy pierwszy raz o tym usłyszałam, nie mogłam sobie tego za bardzo wyobrazić. Pomijając już tak oczywisty dla wielu dyskomfort jak to, że trzeba być uczciwym wobec samego siebie, to jak w to grać? Czytając, szukając i analizując, trafiłam na kilka wariantów rozgrywki, z których co najmniej trzy zbliżają się jakoś do klasycznego RPG, choć moim zdaniem nie bardzo mogą sobie rościć prawa do bycia nimi, przynajmniej w jednym przypadku. Do rzeczy zatem.

Pierwszy rodzaj rozgrywki solowej zbliża się do klasycznych gier książkowych. Różnica jest taka, że o ile klasyczna gra książkowa traktuje mechanikę jako rzecz pomocniczą, tak tutaj odgrywa ona główną rolę. Niemal cały czas przeprowadza się testy umiejętności, walki itd. Ktoś spyta, czy to generalnie ma coś wspólnego z RPG? Wydaje mi się, że tak, acz jednak nie za dużo. Po pierwsze, jesteśmy mocno ograniczeni paragrafami, po drugie, bardzo rzadko w takich grach występuje coś takiego jak rozwój postaci. Systemem, który chyba najpełniej łączy jedno z drugim, jest „Tunnels & Trolls”, prosty system RPG, dostosowany do klasycznej gry, ale także do rozgrywek solowych. Opublikowano doń sporo przygód, m.in. na łamach magazynu „Troll Zine”. Takie scenariusze wychodziły także do innych systemów, jak choćby „AD&D” czy „Call of Cthulhu”. W Polsce można tu wskazać gry z cyklu „Fantasolo”, jak „Dreszcz” lub „Goblin”. Ciekawostką jest tu planszowo-paragrafowa gra z elementami narracyjnymi – „Plant”.

Drugi rodzaj takiej rozgrywki to klasyczne PRG z wykorzystaniem tabel i generatorów. Tutaj można skorzystać z dowolnej mechaniki i systemu, zaś gracz jest po części także mistrzem gry. Losując słowa-klucze i czynności, kreuje świat i wydarzenia. Taka gra wymaga jednak od grających dużej dozy wewnętrznej uczciwości oraz wyobraźni, a także umiejętności ograniczenia się, poprzez narzucenie sobie zasad logiki. Ten system nie bardzo zatem naddaje się do grania w systemy polityczno-społeczne, gdzie kluczowym jest interakcja z innymi ludźmi. Za to całkiem nieźle może sprawdzać się w systemach nastawionych na eksplorację lochów, podziemi, ruin itd. Gracz sam tworzy mapę, losuje stwory, skarby, pułapki itd. Upodabnia się to do planszówki, acz ma jednak ciągle sporo wspólnego z RPG. Mechanikę tego rodzaju znajdziecie np. w „Mythic – Game Master Emulator”, ale przy odrobinie dobrej woli niemal każdy system RPG (przy ww. ograniczeniach) da się tu zastosować, a mechanikę działania i generowania wydarzeń można opracować sobie samemu.

Trzeci rodzaj gry, wart według mnie, wzmianki, to gry narracyjne. Tu z kolei zbliżamy się właściwie do literatury, bo gracz losuje sobie zasób terminów, swoistych słów-kluczy, z których potem tworzy opowieść. W określonych momentach może skorzystać z mechaniki, by ograniczyć swoją wolność tworzenia i zbliżyć się do faktycznej gry. Ten rodzaj rozgrywki można uznać za najbardziej wymagający, bo mimo wszystko, pewien zakres umiejętności literackich jest tu potrzebny. Niemniej, tutaj także tworzone są pozycje najbardziej szalone, nietypowe i dające swobodę, jakiej nie znajdziecie nigdzie indziej. Wybór należy więc do was.