Eternal Filena - recenzja

Chociaż romanse w grach jRPG pojawiały się dość wcześnie, to grając w jrpg, nader rzadko zdarzało mi się spotkać z sytuacjami, kiedy wykraczałby poza schemat hetero. Wyjąwszy cykl Summon Nights, trudno mi właściwie przypomnieć sobie inne gry, w których takowe wątki można by znaleźć. O ile tytuły spod znaku visual novel traktujące o miłości męsko-męskiej i kobieco - kobiecej są wcale częste (inna bajka, że ów motyw traktowany jest tam najczęściej przedmiotowo i sprowadza się do seksu), tak twórcy konsolowych rpgów nie wydawali się być zainteresowanymi sięganiem po nie. Można ich zrozumieć, w końcu ogranicza to grono potencjalnych klientów a kosztów tworzenia gry nie obniża. Jakież jednak było moje zdziwienie, gdy dowiedziałam się, że istnieje jednak taka gra, na dodatek powstała w zamierzchłym roku 1995.

Filena to dziewczyna, która od dziecka zmuszona była do ukrywania swojej prawdziwej płci i udawania chłopca. Zmusił ją do tego dziadek, który wydawał się robić wszystko, co tylko możliwe, aby na dziewczynkę, którą przyszło się mu opiekować, nikt nie zwrócił uwagi. Obydwoje należeli do rasy Clechia, w uniwersum gry uważanej za coś w rodzaju podludzi. Świat bowiem jest tu w całości władany przez Imperium, które, korzystając z przewagi technologicznej, podbiło wszystkie kraje, w tym Filoserę, ojczyznę naszej bohaterki. Wywieziona daleko od rodzinnych stron, Filena uczy się w szkole trenującej gladiatorów, których zadaniem jest walka na arenie ku uciesze mieszkańców Imperium. Choć może się to wydawać kiepskim sposobem na niezwracanie na siebie uwagi, była to jedyna możliwość nauczenia się władania bronią. Zeno, dziadek Fileny, nie odkrył bowiem nigdy przed nią całej prawdy. Przed pierwszą z walk, każdy z gladiatorów otrzymuje prostytutkę, z którą może spędzić, być może ostatnią, noc swojego życia. Tak właśnie Filena spotyka Lilę, swoją towarzyszkę, przyjaciółkę a ostatecznie - ukochaną.

"Eternal Filena" zaczyna się dość nietypowo jak na jrpg. Im dalej w las, takich zdziwień będzie więcej. O ile, bowiem, w grze nie brak dość oklepanych i typowych schematów, to i znajdziemy tu niemało rozwiązań oryginalnych. Nie mówię wyłącznie o fabule, o której, ze zrozumiałych względów, nie chciałabym pisać zbyt wiele. Pochwalić jednak muszę to, że jak na rok wydania, historia prezentuje się całkiem nieźle. Przez drużynę Fileny przewinie się sporo postaci i minie trochę czasu, zanim wykrystalizuje się ostateczny skład. Ciekawy jest natomiast system gry, nowatorski jak na rok 1995. Mamy tu, bowiem, rozwiązanie, które pojawiło się później w serii Final Fantasy, mianowicie walki toczą się w czasie rzeczywistym, widzimy przesuwający się pasek akcji, po wypełnieniu się którego nasza postać może podjąć jakieś działanie. Decyzje trzeba podejmować szybko, inaczej przeciwnik będzie pierwszy. Nie ma tu mowy o spokojnym przejrzeniu ekwipunku bądź repertuaru dostępnych ataków specjalnych, zwłaszcza w walkach z bossami. Choć później mechanika tak, znana jako Active Time Battle, stała się wszechobecna, to w 1995 była czymś świeżym.

Nie oznacza to jednak, że "Eternal Filena" jest grą trudną. Powiedziałabym wręcz, że łatwą. Właściwie tylko w ostatnich walkach przyszło mi się cofać i podbijać poziomy doświadczenia członkom drużyny a i tak skończyłam grę mając pięćdziesiąty poziom doświadczenia. Gra nie zmusza nas do specjalnego kombinowania, jest do bólu liniowa, a świat, po którym przyszło nam wędrować, do szczególnie obszernych nie należy. Próżno tez tu szukać zagadek logicznych, które mogłyby sprawić trudności. Gdy oglądałam animacje końcowe, na liczniku czasu miałam ok. ośmiu godzin. Walki losowe rozmieszczone są raczej znośnie i do specjalnie trudnych też nie należą, jedyny problem z nimi może wystąpić wtedy, kiedy drużyna jest zdekompletowana oraz na początku gry. Dalej idzie już gładko. Pieniędzy w trakcie gry zdobywamy sporo, więc na nowy ekwipunek prawie zawsze nas stać. Nie ma co tu nawet porównywać do wyzwaniem trudności, jakie stawiał nam "Dragon Quest" czy zagadek z "Lufii".

Trudno natomiast powiedzieć coś wybitnie pozytywnego na temat technicznej strony "Eternal Fileny". Jak na 1995, grafika jest przyzwoita, ale tylko przyzwoita, choć projekty wrogów są całkiem niezłe. Mamy tu jednak, generalnie, do czynienia ze SNESowym standardem, ani olśniewającym ani odrzucającym. Gorzej jest, niestety, z muzyką. Ścieżka dźwiękowa jest dość uboga, a obecne na niej utwory raczej do wybitnych nie należą. Po pewnym czasie ma się już dość. Nie będzie zatem grzechem wyłączenie dźwięku w emulatorze i puszczenie sobie tego, co każdemu najbardziej do takiej gry pasuje.

Gry została wydana w 1995 wyłącznie w Japonii. Nie doczekała się oficjalnej angielskiej edycji, ale istnieje fanowski patch tłumaczeniowy, dzięki któremu miałam okazję w nią zagrać.  Podkreślić trzeba, że gra ta powstała na bazie cyklu powieści (ukazało się dziewięć części, wydanych w latach 1985-1994) Takeshi Shudo, szerzej znanego jako scenarzysta takich anime jak "Minky Momo" czy "Pokemon". W ramach jej popularyzacji powstało liczące sześć odcinków anime i właśnie gra, która pierwotnie miała wyjść wcześniej, ale z powodu problemów przy produkcji ostatecznie trafiła na rynek już po anime, niezbyt dobrze przyjętym zresztą przez krytykę. 

Sama oceniam "Eternal Filena" raczej wysoko, z racji niewątpliwej oryginalności. Nie jest oczywiście pozbawiona wad, wspomniałem o muzyce, do tego narzekać będą ci gracze, którzy cenią sobie grzebanie w świecie gry, subquesty i kombinowanie z rozwojem postaci - tego wszystkiego tutaj nie ma. Mimo to, "Eternal Filena" ma spore szanse stać się miłą rozrywką na kilka wieczorów. Tylko tyle i aż tyle.

Eternal Filena - solucja

Po długim wstępie, przyjdzie nam stoczyć walkę z Zeną. Używamy techniki specjalnej, aby ją zakończyć. Otrzymamy Crystal Knife i Crystal Shoes. Idziemy do kwater gladiatorów i wchodzimy do ostatniego pokoju, który należy do Fileny. Prześpijmy się, a obudzi nas strażnik, który zaprowadzi nas na spotkanie z szefem szkoły gladiatorów. Porozmawiajmy z nim a także z czwórką przeciwników. Wracamy do pokoju, gdzie czeka nas wesoła scena. Po wszystkim przyjdzie szef i zabierze nas na arenę. Pierwszą walkę stoczymy z Big Elephant. W walce używamy ataków specjalnych a potem atakujemy zwykłymi, to wystarczy by wygrać. Obudzimy się w domu, z Lilą w roli żony. Prześpijmy się, aby odzyskać stracone punkty życia.

Idziemy do szkoły (wejście z bramą), zaś na pierwszym piętrze, w górnym pokoju po prawo spotkamy Zeno. Trzeba będzie stoczyć walkę z Bee, nieco trudniejszą niż poprzednia. Mając forsę, idziemy do sklepu, kupujemy sprzęt, wracamy do domu, odpoczywamy i wybieramy się na arenę. Teraz czeka nas walka, która może być trudniejsza, bo przeciwnik się leczy. Aby sobie poradzić, zabieramy mu ze 150-200 punktów zwykłymi atakami i potem szybko dobijamy specjalnymi. Powinno zadziałać. Po wygranej, spotkamy Nesta, który zaprosi nas do knajpy. Skorzystajmy z jego zaproszenia. Po rozmowie z nim idziemy się do Zeny i stoczmy kolejną walkę treningową, tym razem z jeżem. Ataki specjalne, choć nie zabierają zbyt wiele, szybko zrobią z nim porządek. Robimy zakupy i wracamy do domu, by odespać stracone HP.

Po tej swoistej, leczniczej terapii wracamy na arenę. Tym razem przyjdzie nam walczyć z dwoma przeciwnikami. Najpierw atakujemy Firarda, potem zajmujemy się Gorasem. Po walce wracamy do Lili. Następnego dnia idziemy się do pubu i porozmawiajmy z Nestem. Teraz idziemy do szkoły odwiedzić Zenę. Walka, którą przygotował, jest o tyle specyficzna, że walczymy bez ekwipunku. Spokojnie, użyjmy głowy. Dosłownie, bo nasz najmocniejszy atak to Headbutt. Teraz idziemy na arenę, gdzie czeka “braciszek”. Walka jest prosta, ale jej finał pewnie nas zaskoczy. No nic. Czas iść do Zeny, ale przedtem wracamy do Lili. Wizyta u Nesta pozwoli stwierdzić, że szykują się problemy, a brak Zeny potwierdzi, że coś może być nie tak. Idziemy na arenę. Owszem, czeka nas dość dramatyczny pojedynek. Po jego rozegraniu idziemy do knajpy i pogadajmy z Nestem. Poprośmy go, by poszedł z nami. Dzięki niemu dostaniemy się do Biura Informacyjnego, które znajduje się niedaleko wejścia na Arenę. Gdy będziemy już w środku, opróżniamy skrzynie, a następnie skorzystajmy z teleportu. Na kolejnym piętrze ponownie obrabiamy skrzynie i wchodzimy w teleport. Na trzecim jest sporo drzwi, w oznaczonych krzyżykiem jest aparatura lecząca. Są tu też dwie skrzynie, a naszym ostatecznym celem są drzwi oznaczone dwiema głowami smoka. Tam też obejrzymy film opowiadający o historii naszej bohaterki. Teraz uruchomi się alarm, a na kolejnych piętrach będziemy toczyć losowe walki. Podbijmy obie postaci do 10 poziomu i przygotujmy się do walki z bossem na najniższym piętrze. Używamy na niego ataków specjalnych, a od czasu do czasu leczymy się. Po wyjściu na zewnątrz Nest nas zostawi. Idziemy do Lili.

W domu czeka nas spora niespodzianka. Wędrówka po podziemiach w sytuacji narzuconego statusu „Blind” nie jest rzeczą łatwą, dlatego koniecznie ustawmy kogoś innego niż Filena jako postać główną (nawet jeśli oznacza to, że nasza najsilniejsza wojowniczka będzie w drugiej linii). Na dole jest fontanna z leczącą wodę. Idziemy do góry, następnie w lewo a potem w dół, by skorzystać z drabiny. Naciskamy przycisk, aby uruchomić bramę. Idziemy dalej, gdzie znajdziemy kolejną bramę. Przy pomocy drabiny wejdziemy do góry. Są tu dwie kolejne drabiny. Pierwsza wiedzie ku skrzyni, druga ku dwóm przyciskom. Naciśnięcie ich we właściwej kolejności (prawy-lewy) powoduje opuszczenie się ostatniej drabiny, dzięki której wyjdziemy z kanałów. W mieście idziemy na północ, przechodzimy przez most i porozmawiajmy z dziewczynami bawiącymi się koło teatru. Od nich dowiemy się o lekarzu. Skierujmy się do pubu, Porozmawiajmy z ludźmi a następnie wracamy do szpitala. Keel powie, że potrzebuje pewnych ziół, po które oczywiście drużyna musi się wybrać. Ech, dalsze bieganie z migającym ekranem sprawia, że gracz może faktycznie oślepnąć. Idziemy do sklepu po nowy ekwipunek a zaraz potem do przystani naprzeciwko teatru. Dwukrotnie porozmawiajmy z właścicielem łodzi, a pożyczy nam ją.

W jaskini idziemy do góry, następnie po lodowej ścieżce prosto do sali, gdzie rosną kwiaty. Kilka z nich przy próbach ścięcia okazuje się potworami, inne to zwykła trawa, poszukiwany przez nas jest zaś po środku. W trakcie pobytu w jaskini czeka nas sporo walk. Z rzeczonym kwiatkiem wracamy do lekarza. Po rozmowie i operacji (niestety, Filena ma opatrunek, przez co, gdy jest wiodącą postacią, ekran nadal śnieży) otrzymamy maski, zaś Nest opuści grupę. Wychodzimy ze szpitala i porozmawiajmy z tancerkami w maskach stojącymi przed teatrem. Następnie wchodzimy do środka, na scenie jest winda prowadząca do podziemi. Tam bohaterki nauczą się tańczyć. Wychodzimy z teatru i idziemy do góry, do wyjścia z miasta. Teraz czeka nas dłuższa scenka, w wyniku której drużyna znowu się skurczy. Idąc dalej, skierujmy się ku górom. Podczas podróży przez śnieg raczej uciekajmy z walk, Filena i Lila same mogą mieć problemy z wyjściem z tych pojedynków bez strat, a warto mieć w zanadrzu co nieco. Gdy ujrzymy wejście do jaskini, upewnijmy się, że obie dziewczyny mają najlepszy ekwipunek i pełne statystyki. Podejście do wejścia oznacza rozpoczęcie scenki, której finałem będzie walka z kolejnym Czarnym Diabłem. Na szczęście w walce wesprze nas Laris, dzięki czemu powinno pójść w miarę łatwo.

Podróż po jaskiniach, która nas teraz czeka, długą nie będzie. Tuż obok miejsca, w którym są Lila i Filena, znajduje się źródło lecznicze. Następnie skierujmy się ku górze, gdzie znajdziemy podziemne jeziorko. Skaczemy po kamieniu na wykrot skalny z trzema skrzyniami. Wybieramy lewą, a gdy pojawi się menu, skorzystajmy z opcji „pull”. Otworzą się drzwi, na razie niedostępne. Teraz otwieramy prawą i wybieramy opcję „push”. Wypadnie kulka, dzięki której dostaniemy się do skrzyni na dole. Otwieramy ją, a pojawią się kolejne kamyki, po których Filena i Lila dostaną się do wyjścia. W następnej sali jest pięć przycisków oznaczonych literami. Są to: „a”, „te”, „la”, „li”, „ni”. Naciskamy je w tej kolejności, aby powstał napis „Lalitenia”. Dzięki temu dotrzemy do wioski o takiej właśnie nazwie. Przywita nas Laris, który zaoferuje pomoc dla Fileny a także… cóż, Lila nie będzie zachwycona ofertą. Zakupy można zrobić wyłącznie w sklepie z ekwipunkiem, wredny facet od przedmiotów pomocniczych nie chce sprzedawać niczego obcym. No trudno, załatwimy to zaraz. Idziemy do położonego najwyżej domu. Na piętrze znajdziemy starszego wioski, który jednak śpi. Opuszczamy dom. Rozmowa z kilkoma mieszkańcami pozwoli nam dowiedzieć się, że ma wnuczkę. Poziom niżej niż dom starszego jest most, nad którym znajdziemy jaskinię. Wchodzimy do niej i porozmawiajmy ze strażnikiem.

Wszystko się wyjaśni, a starszy da nam zgodę na zakupy przedmiotów leczących, co więcej, powie, co trzeba zrobić, aby uleczyć oczy Fileny. Wracamy do jaskini. Teraz strażnik nie robi już problemów. Zaraz po przejściu idziemy się na dół, gdzie jest skrzynia. Idąc cały czas w prawo znajdziemy jeszcze jedną. Wychodzimy pierwszymi drzwiami wiodącymi na południe, znajdziemy się na łące i zacznie się dłuższa scenka. Po niej eracamy do domu starszego. Czas poszukać Larisa. Idziemy się do kościoła, a gdy podejdziemy do statuy i obszukamy ją, otworzy się sekretne przejście. Schodzimy na dół i porozmawiajmy ze wszystkimi. Zgadzamy się iść z Larisem. Z nim samym trzeba pogadać dwa razy, aby dał się przekonać. Na dole są łóżka, prześpijmy się. Po wszystkim wybieramy się raz jeszcze do starszego wioski. Od niego idziemy się do jaskini, na pole z ziołami, gdzie wnusia da nam klucz do jaskini z wagonikami. Wejście do niej jest niedaleko, niezbyt dobrze zamaskowane.

Wchodzimy do pierwszego wagonika i dojedź nim do końca. Wychodzimy i idziemy w lewo, do góry, gdzie znajdziemy przycisk. W okolicy są także dwie skrzynie do zebrania. Kilka kolejnych, które mijamy podczas jazdy wagonikami, należy wziąć w ten sposób: wysiadamy z wagonika na ostatnim przystanku i docieramy po torach do skrzyń. Ale wracajmy. Po naciśnięciu guzika wracamy do wagonika, którym tu dotarliśmy, Wchodzimy do góry i wskakujemy do kolejnego. Ten dowiezie nas dalej. Kolejna przesiadka, ten wagonik trzeba rozruszać, a pozwoli nam przebyć przepaść. Jedziemy dalej, aż do komnaty, w której rozegra się scenka. Zawracamy tą samą drogą, po drodze nabijając postaci do poziomów 18-20. W wiosce idziemy do kościoła i prześpijmy się. Następnego dnia Imperium zaatakuje wioskę. Laris pomoże Filenie i Lili uciec tajemnym przejściem. Po drodze pootwierajmy wszystkie skrzynie. Potem czeka nas jazda wagonikiem i pościg, uwieńczony walką z kolejnym Diabłem. Choć mamy tylko Filenę i Lilę, przy odpowiednich poziomach walka powinna pójść prosto.

Obudzimy się w domu człowieka, który nas uratował. Wychodzimy z łóżka, porozmawiajmy z nim, a następnie z Lilą. Teraz można już iść, zaś na pożegnanie otrzymamy Fish Earring. Opuszczamy dom i idziemy na północ, gdzie, na półwyspie, znajduje się nowa wioska. Tutaj czeka nas trochę kombinowania. Pogadajmy z mieszkańcami i strażnikami, a następnie idziemy się do domu znajdującego się poniżej kwatery wojsk. Następnego dnia strażnik wejścia do latarni sobie pójdzie, więc skorzystajmy z okazji i wchodzimy do środka, a tam po schodach na górę, aż do pierwszego spotkanego faceta. Porozmawiajmy z nim dwa razy i zapewniamy, że bardzo chcemy wysłuchać jego historii. Otworzy nam windę do tajemnej komnaty. Pootwierajmy leżące w środku skrzynie. W górnej części jest małe okienko, znajdziemy tam tajny korytarz, którego jedna odnoga zaprowadzi nas do skrzyni a druga do liny i kolejnej skrzyni. Mając linę, wychodzimy z latarni i idziemy się do studni. Przy pomocy liny dostaniemy się na dół. Teraz krótka i prosta wędrówka przez podziemia a w finale wystarczy tylko wbiec na statek i dalej akcja potoczy się sama.

Wybrzeże opuszczamy i idziemy do wioski górniczej położnej między górami. Kupujemy nowy ekwipunek a także dwa stroje ochronne (u sprzedawcy w tym samym domu, co ekwipunek). Okolica sprzyja podbijaniu poziomów. Więc warto to wykorzystać i wynieść obie bohaterki na 23-25 poziomy doświadczenia. Gdy już się podpakujemy, wracamy do wioski. Najpierw pogadajmy ze strażnikiem wejścia do kopalni, ale powie nam, że masz spadać. Teraz idziemy do trójpokojowego domu na dole i porozmawiajmy z dziadkiem mieszkającym w środkowym pokoju. Skierujmy się do domu wyżej i odbywamy rozmowę z Lepardem, który mieszka w pomieszczeniu po prawej. Idziemy do gospody. Właściciel nie chce nas przenocować. Wchodzimy do pierwszego pokoju i dwukrotnie porozmawiajmy z kobietą. Teraz idziemy do zabudowań kopalni i pogadajmy z Nuno, a potem z Bolbikiem. Od tej pory możemy korzystać z gospody, przy czym pierwszy raz jest za darmo. Jeśli wcześniej nie rozwijaliśmy postaci, czas teraz to zrobić. Tak czy siak, wracamy do Leparda. Otrzymamy wreszcie pozwolenie. Możemy już iść do kopalni.

Po przejściu korytarzem, dotrzemy do wioski Toma. Powietrze tu jest skażone, więc musimy założyć kostiumy ochronne (wybieramy je w menu przedmiotów, nie ekwipunku). Wchodzimy do najbliższego, położonego na dole, domu i porozmawiajmy dwa razy z dziewczynką mieszkającą w pokoju po lewo. Opuszczamy wioskę (nie zdejmujmy kostiumów, zaraz tu wrócimy) i wracamy do poprzedniej. Dwukrotnie porozmawiajmy ze znanym nam już dziadkiem. Wracamy do Toma i idziemy do dużego domu. Podchodzimy do otwartych drzwi a zacznie się długa scenka. Wszystko skończy się kolejnym spacerem po podziemiach. Na prawo jest kilka skrzyń do opróżnienia, ale droga wiodąca dalej jest po lewo. Znajdziemy tam źródełko lecznicze, a gdy podejdziesz do wyjścia, pojawi się kolejny Diabeł. To dłuższa walka, dlatego właśnie sugerowałam wcześniej podbicie kilku poziomów. Podział jest prosty, Filena bije, Lila leczy.

Wracamy jeszcze do źródełka, ulecz się i opuszczamy podziemia. Jeśli pójdziemy równo do przodu, na zachód, znajdziemy kępę drzew, w której ukrył się Czarny Rynek. Można tam kupić sporo niezłego sprzętu. Teraz Idziemy na południe, na plaże. Spotkamy tam pewną kobietę. Po rozmowie z nią lecimy dalej na zachód, do wioski położonej wśród gór. Po rozmowie strażnik wpuści nas do środka. Najpierw odwiedzamy dom położony koło zachodniego mostu i dwukrotnie pogadajmy ze staruszką. Teraz można skorzystać z domu koło południowego mostu. Bohaterki mogą się tam przespać. Naprzeciwko domu staruszki jest dom Anameli, która zacznie rodzić, kiedy wejdziemy. Po scence idziemy w prawo, przechodzimy między drzewami, by znaleźć wejście na górę. Po kilku krokach minie nas biegnący chłopak. Wracamy do obozu.

Idziemy się do namiotu Amaneli i porozmawiajmy z Ecle. Wychodzimy, a dołączy do nas Hunter. We trójkę idziemy przez most w lewo, ku kolejnej górze. Po podejściu do wejścia do jaskini zacznie się scenka, po której Amanela dołączy do drużyny. Idąc dalej opróżniamy skrzynki, walki z wrogami przy czteroosobowej drużynie (w tym pies) są łatwe. Na samym szczycie pokonajmy czwórkę łowców. Po walce Amanela nas pożegna, ale da w prezencie swojego psa. Odpocznijmy jeszcze w namiocie i ruszajmy w dalszą podróż. Na samym dole, w kępce drzew, jest Czarny Rynek. Droga ku dalszej części gry prowadzi na północny zachód. zauważymy tam pewnie małą chatkę. Gdy do niej dojdziemy, zacznie się scenka, w wyniku której trafimy do Bor.

Dwa razy pogadajmy ze strażnikiem stojącym koło rzeźby. Teraz skierujmy się do pubu i porozmawiajmy z gośćmi. Spotkamy tam ukrywającego się buntownika, zaś od barmana otrzymamy kolejną informację. Wychodzimy z pubu i schodzimy schodami na niższe piętro. znajdziemy tu rudobrodego gościa. Zagadnijmy go kilka razy, a wyjmie młot i dojdzie do walki. Po pięciu turach sprawy się wyjaśnią. Dłuższa scena zakończy się wizytą w kolejnych podziemiach. Idziemy na dół i w lewo. W skrzyni za ukrytym przejściem znajdziemy nową broń dla Huntera. Jest tu także leczące źródełko. Idziemy dalej, w lewo, by w finale zmierzyć się z kolejnym Diabłem.

Wychodzimy z podziemi i idziemy na południowy wschód. W mijanej kępie drzew znajdziemy kolejny Czarny Rynek. Dalej zaś jest nowa wioska, do której należy kierować kroki. Pierwszy dom okaże się gospodą. Wchodzimy na samą górę i dwa razy pogadajmy z kobietą w ostatnim pokoju. Teraz idziemy się do sklepu i kupny u sprzedawcy przedmiotów ciuchy. Idziemy w prawo i do góry. Znajdziemy tu skrzynkę z kolejnym ekwipunkiem dla psa. Dalej podążamy prosto, przechodzimy pod wodospadem, po czym idziemy w dół. Odwiedzamy chatkę, gdzie rozegra się scena, po której idziemy się na południe.

Wejście do bazy nie będzie problematyczne jeśli kupiliśmy stroje. Wchodzimy do oznaczonego czerwonym krzyżem pomieszczenia z łóżkami i prześpijmy się. Rano przyjdzie strażnik i nas wywali. Zacznie się awantura, w wyniku której zostanie ogłoszony alarm. Teraz gnamy cały czas do góry, na trzecie piętro. Przed wejściem do teleporta na piętro lepiej się uleczyć, bo na trzecim piętrze, zaraz na starcie, rozegra się walka z kolejnym Diabłem. Po walce uleczmy się do pełna i podchodzimy do wielkiego komputera.

Zacznie się kolejna scenka, po której wrogiem stanie się Great Brain. Tu już jest trudniej, walimy najmocniejszymi atakami, zaś Lila niech leczy przedmiotami przywracającymi wszystkim HP. Trochę to potrwa, ale w końcu wygramy. Teraz wychodzimy drzwiami po prawo i idziemy w dół, konsekwentnie zbierając wszystko ze skrzyń. Podążamy na północny wschód, aż ujrzymy długi most. Przechodzimy przez niego. Nieco na północ, wśród drzew, jest Czarny Rynek. Dalej, na plaży, znajduje się mały domek. Idziemy tam i podchodzimy do morza. Zacznie się scenka.

Teraz czeka nas dość długa podróż, aż do młyna, w którym mieszkał malarz. Po wizycie wracamy do wioski i zajrzyjmy do wróżki. Kolejna runda biegu, z powrotem na wybrzeże, do zamku (przedtem można odzyskać stracone HP w gospodzie). Wracamy na plażę, po czym dostaniemy się do zamku. Idziemy cały czas prosto, aż do ekranu między tronami, gdzie wyjaśni się co i jak. Otrzymamy tu także kolejne zadanie. Idziemy do znajdującej się niedaleko latarni. W pierwszym pomieszczeniu, na stole, leży nadpalony zeszyt. Teraz schodzimy po schodach na dół, wjeżdżamy windą na górę i przeczytajmy kolejny zeszyt. Wchodzimy na sam szczyt, uruchamiamy latarnię po czym ją opuszczamy i wracamy na plażę koło zamku. W łóżkach w piwnicy latarni można się przespać, więc jej okolice są niezłym miejscem na długi trening. Na tym etapie gry powinniśmy mieć postaci na poziomach mniej więcej 35-40.

Idziemy na plażę, ale teraz nie do zamku, ale do małej chatki tuż obok niego. Porozmawiajmy z dziadkiem dwa razy, udostępni nam swoją łódź. Dzięki niej dostaniemy się na wyspę, gdzie znajduje się druga latarnia. Uruchamiamy ją, a zacznie się scenka. Teraz możemy przenosić się między aktywnymi latarniami. Wracamy do pierwszej, a potem idziemy się wytłumaczyć właścicielowi łódki. Idziemy teraz na miejsce bitwy o most. Rozegra się dłuższa scenka. Wybór jest prosty, idziemy do Bor. Nie wchodzimy jednak do miasta normalną drogą, tylko tym samym podziemnym przejściem, którym się stamtąd wydostaliśmy. Skorzystajmy z windy i zjedźmy na arenę, po czym porozmawiajmy ze strażnikiem dwa razy. Wracamy do poprzedniej lokacji i pogadajmy z kobietą w pokoju koło schodów. Dostaniemy Devis Emblem. Wchodzimy po schodach. Tutaj, w prawym górnym rogu jest winda. Teraz idziemy na odwrót, do lewego dolnego pokoju, gdzie rozegra się scenka. Strażnik windy przepuści nas, jeśli pokażemy mu Devis Eblem. Na kolejnym piętrze, w prawym skrzydle jest ukryte przejście, a za nim teleport. W ostatnim pomieszczeniu podchodzimy do komputera. Zacznie się długa scenka. Walka będzie trwać tylko trzy rundy.

Teraz przechodzimy przez wejściem, którym wszedł tu Fis. Następnie podążamy korytarzem. Gdy ujrzymy dywan, upewnijmy się, że drużyna jest w dobrym stanie, gdyż tam już czeka najwyższy kapłan, z którym trzeba będzie stoczyć walkę. Facet ma mocne ataki, zabierające nierzadko po 1000 HP, więc bijemy wszystkim, co mamy najmocniejszego. Po walce wydostaniemy się z walącej się stolicy na zewnątrz. Idziemy dalej, do młyna, a stamtąd skręcamy w prawo. Podążamy przez wąską kotlinę między górami, aż zauważymy kolejną latarnię. Tam też rozegra się scenka. Czeka nas droga powrotna, w okolice zburzonej stolicy Imperium. Gdy będziemy koło Bor, idziemy dalej w prawo, a znajdziemy kolejną latarnię. Porozmawiajmy z latarnikiem, bierzemy od niego narzędzia, uruchamiamy latarnię i wracamy do poprzedniej. Teraz bez problemu uruchomimy i to urządzenie. Kolejna latarnia znajduje się dość daleko, na plaży, na której spotkaliśmy Amanelę. Wejście na kolejne piętra kosztuje, ale na szczęście niedużo (1000 CR za piętro). Czas udać się do ostatniej. Idąc przez plażę spotkamy znajomego z Bor. Idziemy na południowy zachód, a zauważymy na cyplu ostatnią, szóstą latarnię. Na początku czeka nas scenka, w środku zaś, dosłownie co kilka kroków, losowe walki. Na dole jest sporo skrzyń, ale, podobnie jak w poprzedniej latarni, nie działa winda. Musimy się dostać do góry na piechotę.

Przeczytajmy zeszyt pozostawiony na stole a następnie uruchamiamy latarnię. Zacznie się dłuższa animacja. Teraz raz jeszcze podchodzimy do panelu kontrolnego latarni, używamy kompasu i teleportujmy się do trzeciej latarni. Poniżej, na pokrytym lodem półwyspie, jest lodowy pałac. Przed nim znajduje się wioska, w której można kupić nowy ekwipunek i odpocząć. Po wszystkim idziemy do lodowca. Przed wejściem oglądamy jeszcze krótką scenkę. Aby spokojnie chodzić po wnętrzu, wypada mieć poziomy między 45 a 50. Po prawo znajdziemy pełno skrzyń, ale przejście dalej znajduje się po lewo. Tam też zauważymy w końcu cztery statuy syrenek. Podchodzimy do nich, a zacznie się scena. Idziemy dalej, zaś gdy znajdziemy się na statku, wchodzimy do menu przedmiotów i używamy miecza należącego do Fileny, aby uruchomić statek. Nowo zdobytym statkiem płyniemy na południe i cumujemy na plaży, koło zamku Filosery.

Gdy będziemy w zamku, sprawdzany pomieszczenie po lewo, do którego poprzednio nie można się było dostać. Teraz jest otwarte, a w skrzyniach znajdziemy sporo niezłych przedmiotów dla Fileny. Wracamy na statek i płyniemy na południowy wschód. Wkrótce zauważymy przystań. Zacumujmy tam. Na zachodzie jest jaskinia, w której mieszka Ron, pogadajmy z nim, można też skorzystać z jego gościny. Po wszystkim idziemy na północny wschód, na plażę. Gdy przeniesiemy się na inny obszar, już po scence, wybieramy w menu „Aurora Powder” (oznaczony gwiazdką) i używamy go.

Pojawi się wejście. Wchodzimy do środka a po kilku krokach zacznie się scenka. Teraz uwaga, jako, że jest to ostatnia lokacja, wrogowie są tu bardzo mocni, na dodatek czekają tu na nas najmocniejsi bossowie. Poniżej 50 poziomu nie masz co tu startować, a i wyższe będą mile widziane, bo zaoszczędzą nam problemów.

Gdy będziemy dość silni, możemy wybrać się na właściwe zwiedzanie wieży. Na pierwszym z pięter poszukajmy teleportu, który znajduje się w lewej części korytarzy. Na drugim piętrze idziemy prosto przed siebie. W pomieszczeniu z otwartymi drzwiami jest punkt leczniczy, warto z niego skorzystać. Nieco wyżej znajdziemy teleport na kolejne piętro. Tu jest pełno skrzyń, które postarajmy się pozbierać. Aby dostać się wyżej, trzeba zrobić kółeczko wokół pomieszczenia. Idziemy w lewo, a potem korytarzem do góry, w prawo, w dół i znowu w lewo.

Ostatnia lokacja jest prosta. Wchodzimy do pomieszczenia a zacznie się pierwsza z ostatniej serii walk. Nie jest ona łatwa, dla postaci poniżej 50 poziomu może być wręcz nie do przejścia. Co gorsza, po jej zakończeniu mamy scenkę i kolejną walkę. Pierwsza forma bossa szybko ginie, ale pojawia się druga, znacznie trudniejsza. Wróg obniża skutecznie szybkość bohaterów i wali atakami zabierającymi nawet po 6000 HP. Nie można dopuścić do śmierci Lili, bo bez jej zdolności wskrzeszania zabitych jesteśmy raczej skazani na porażkę. Po zwycięstwie czeka nas dłuższa scenka, którą przerwie walka, nie toczona jednak normalnie, bo wróg nic nam nie robi, a po czterech turach wszystko automatycznie się kończy. Teraz zostało już tylko obejrzeć zakończenie.

Blue Force - recenzja

Jimmy Walls to zapewne jeden z najsłynniejszych policjantów w dziejach twórców gier komputerowych. Po tym jak po otrzymanym postrzale musiał zakończyć służbę w policji, w latach 80 związał się z Sierrą. Stworzył dla niej jedną z klasycznych serii - Police Quest, opartą częściowo na własnych doświadczeniach. W 1992 Walls opuścił Sierrę i dołączył do nowo powstałej firmy Tsunami. Jedyną grą, którą dla niej stworzył, była wydana w 1993 roku "Blue Force", stanowiąca swego rodzaju kontynuację jego poprzednich dzieł.

Główny bohater gry, Jake Ryan, to świeżo upieczony policjant. Jego ojciec również był policjantem, zginął zaś, razem z żoną, kiedy Jake był jeszcze małym dzieckiem. Nigdy nie schwytano ich zabójcy. Nasz bohater postanowił pójść w ślady ojca, gdzieś tam w tyle głowy wciąż mając silną wolę znalezienia człowieka za to odpowiadającego. Już pierwszego dnia służby, pomiędzy rutynowymi obowiązkami, Jake natrafia na ślad związany z kradzieżą dużej ilości broni z magazynu wojskowego.

 Początkowo "Blue Force" może wydawać się grą bardzo mocno zbliżoną do "Police Quest". Tak jak tam, Jimmy Walls oparł się na swoich osobistych doświadczeniach, czyniące niektóre aspekty gry bardzo wiernymi temu, jak naprawdę wygląda praca policjanta. Czyli nie wystarczy nam łapać przestępców - musimy to robić zgodnie z odpowiednimi procedurami, pamiętając także o papierkowej robocie, odpowiednich komunikatach itd. To całkiem ciekawe i przyznam, że ten akurat fragment gry spodobał mi się. Owszem, czyni on rozgrywkę w "Blue Force" trudniejszym, bo wystarczy jakiś błąd proceduralny, aby Jake pożegnał się z odznaką. Ale z drugiej strony, nadaje to temu tytułowi posmak oryginalności. 

Niestety, kwestie te schodzą na dalszy plan gdzieś tak po 1/3 gry, kiedy z policyjnej przygodówki zmienia się ona tylko w zwyczajną przygodówkę. Wygląda to tak, jakby Walls chciał tu pożenić dwa typy gier, ale niestety nie wyszło to najlepiej. Gdy kończą się kwestie typowo policyjne, "Blue Force" dość szybko grzęźnie w banale, zaś dalsza historia nie jest specjalnie interesująca. Co więcej, pewne wątki zostają urwane, tak jakby zakładano, że może się rozwiną w kolejnych częściach.

 Ponadto, "Blue Force" jest także grą krótszą i mniej urozmaiconą pod względem mechanicznym niż "Police Quest". Nie ma tu jazdy samochodem po mieście, nie ma tego dramatyzmu, nie ma też wątków bardziej obyczajowych. Potencjał jest, ale ewidentnie Walls nie potrafił go w należyty sposób wykorzystać - przykładowo, na samym początku gry mam świetny start dla wątku romantycznego, który zostaje potem całkowicie pominięty. Być może zabrakło mu właśnie obok paru bardziej doświadczonych kolegów z Sierry, którzy pokazaliby mu, co i jak można zrobić lepiej.

Nie da się natomiast wyłącznie na Wallsa zrzucić już kwestii czysto technicznych. Choć grafika w "Blue Force" jest, jak na swoje lata, niezła, to sama gra jest dość powolna - nasz bohater rusza się ospale i przechodzenie niewielkich nawet dystansów potrafi sporo zająć. Mapa miasta jest duża, ale co z tego, skoro jest na niej raptem kilka miejscówek, w dodatku bardzo małych. Niby jeździmy motorem, ale cała ta jazda polega na wsiadaniu na motor, wybraniu celu i tyle. Pochwalić natomiast mogę menu przedmiotów i akcji - zrobione bardzo wygodnie i bardziej intuicyjne nawet niż w wielu grach Sierry.

 Gra opiera się na klasycznej wówczas dla gier przygodowych mechanice point and click, z tym, że z racji tematyki, nie jest to gra aż tak nastawiona na kombinowanie z przedmiotami jak np. King's Quest czy Larry. Szczególnie dotyczy to pierwszej połowy rozgrywki, gdzie na dobrą sprawę operujemy wyłącznie naszym służbowymi ekwipunkiem, dopiero w drugiej połowie "Blue Force" zbliża się do klasycznego szukania i używania przedmiotów. 

"Blue Force" nie zostało przyjęte szczególnie entuzjastycznie. Krytycy dostrzegali, że produkcja ta próbuje naśladować tytuły Sierry, ale od chęci do faktycznie umiejętnego naśladownictwa droga daleka. Dostrzegano potencjał, ale wytykano liczne wady, które sprawiały, że gra pozostawała mimo wszystko cieniem tego, co wydawała konkurencja. Przełożyło się to na słabą sprzedaż tego tytułu i brak jakiejkolwiek kontynuacji. Po jej stworzeniu Walls opuścił zresztą Tsunami.

 Trzeba uczciwie przyznać - "Blue Force" jest cokolwiek przeciętną grą. Mogła być lepsza, gdyby pracowała nad nią bardziej doświadczona ekipa. Niezłe rozwiązania dotyczące samej obsługi nie równoważą ślimaczącej się rozgrywki oraz braku jakiegoś takiego motywu, który by nas faktycznie napędzał i motywował do dalszej gry. Nie jest to ani udana gra policyjna, ani też udana gra przygodowa.

Blue Force - opis przejścia

 Dzień pierwszy

Wchodzimy na komendę. Po tym, jak Jake się przebierze, wchodzimy do górnego pomieszczenia, by uczestniczyć w odprawie. Gdy dobiegnie ona końca, zabieramy z górnej półki pod ścianą dane Folleta (10/10) i czytamy je (klikając na znak zapytania). Teraz wychodzimy z komendy, wsiadamy na motocykl, wyjmujemy z pojemnika po prawo bloczek mandatowy (10/20) oraz kartę praw Mirandy (10/30), po czym naciskamy ignition, po czym jedziemy do police department (tak, wrócimy tam skąd wyjechaliśmy). Raz jeszcze wsiadamy na motor, odpalamy go, by otrzymać zgłoszenie o przestępstwie. Wybieramy radio i wysyłamy komunikat 10-4 (10/40).  Teraz ruszamy do mariny. Rozmawiamy z kobietą dwa razy, aż usłyszymy strzał, po czym wsiadamy na motor i korzystamy z radia, wybierając komunikaty 10-97 (10/50) oraz 10-35 (50/100). Zsiadamy i czekamy na wsparcie. 

Kiedy przyjedzie nasz partner, wówczas idziemy na pomost. Koło łodzi Wave Queen wyjmujemy broń i wchodzimy na pokład. Pukamy do wejścia, wchodzimy, następnie pukamy do drzwi. W środku rozmawiamy z przestępcą tak długo, aż się podda (50/150). Zakuwamy go w kajdanki (50/200), obszukujemy, by znaleźć nóż Bradforda (50/250), zabieramy z łóżka rewolwer Bradforda (30/280). Następnie rozmawiamy z naszym partnerem, potem z kobietą. Wracamy do motocykla i nadajemy komunikat 10-15 (10/290), następnie 10-27 (10/300) i wreszcie 10-98 (10/310).

Teraz jedziemy do City Hall and Jail. Wchodzimy do budynku, potem do aresztu, odczytujemy Bradfordowi kartę praw Mirandy (30/340) (tu w grze jest bug, bo zgodnie z prawem powinniśmy my ją przeczytać na miejscu zdarzenia, ale jeśli to zrobimy w tamtym miejscu, to nie otrzymamy punktów i nie będziemy mogli jej odczytać w areszcie), po czym pobieramy formularz i wypełniamy go, używając do tego naszego dowodu, po czym dajemy formularz Larryemu (30/370), by otrzymać jego kopię oraz nasze kajdanki.

Wracamy na komendę, dajemy Barryemu pistolet Bradforda (30/400) oraz nóż Bradforda (30/430). Czytamy (ikoną ręki) na tablicy ogłoszeniowej informację o Ronaldo Arunie (30/460) oraz o inspekcji (10/470), następnie zaś wkładamy kopię formularza do górnej lewej przegródki (30/500). Wychodzimy na zewnątrz. Wsiadamy na motor i jedziemy do mariny. Po drodze zatrzymamy ciężarówkę. Wracamy do motocykla i nadajemy komunikaty: 10-97 (10/510) oraz 10-35 (50/560).

Rozmawiamy z facetem, dopóki się nie zacznie powtarzać. Wtedy zakuwamy go w kajdanki (30/590) i obszukujemy, by znaleźć pistolet (50/640), a następnie odczytujemy mu kartę praw Mirandy (30/670). Teraz rozmawiamy z wciąż siedzącym w środku kierowcą. Wypisujemy mu mandat (30/700), rozmawiamy dwa razy z naszym partnerem, a gdy nasz partner odprowadzi obu do auta, wówczas zaglądamy do środka ciężarówki (30/730). Oglądamy szufladę u dołu, po czym używamy danych Folleta na leżącej tam amunicji (50/780). Zabieramy amunicję (30/810), przesuwamy wajchę koło siedzenia. Teraz używamy danych Folleta na znajdującym się tam karabinie (50/860). Zabieramy karabin oraz perukę (30/890), a następnie rozmawiamy z naszym partnerem. Wsiadamy na motor i wybieramy 10-15 (10/900), 10-27 (10/910) oraz 10-98 (10/920).

 

Waxworks - recenzja

"Waxworks" to jedna z tych gier, o których mogę śmiało powiedzieć, że są jedyne w swoim rodzaju. I mówię to z żalem, bo gra praktycznie idealnie trafiła w moje gusta pod każdym względem. Smutne jest to, że nie zapoczątkowała ona żadnego trendu i do dzisiaj próżno szukać podobnych pozycji. 

Historia to klasyczny horror. Wiele lat temu na rodzinę bohatera pewna czarownica rzuciła klątwę, w myśl której za każdym razem, kiery narodzą się bliźnięta, jedno zostanie kimś bardzo złym. Nasz bohater poznaje wieść o tej klątwie, a ma brata bliźniaka. Odziedziczywszy posiadłość wuja, w której znajduje się wielki gabinet figur woskowych, dowiadujemy się, że jest sposób, aby zniszczyć klątwę, w tym celu zresztą powstał ów gabinet. Otwiera on bramy od czterech różnych wymiarów czasowych, gdzie nasi przodkowie dokonali podłych rzeczy. Teraz należy się tam udać i pokonać ich, co pozwoli zmierzyć się ostatecznie z czarownicą i uratować brata.

 Przed nami cztery poziomy, każdy nawiązujący do schematów grozy - egipska piramida z wymyślnymi pułapkami i strażnikami, cmentarz, na którym robi się od nieumarłych, kopalnia opanowana przez stwory rodem z mitów Cthulhu oraz XIX-wieczny Londyn, na ulicach którego grasuje Kuba Rozpruwacz. Każda z tych lokacji jest inna, zarówno jeśli chodzi o podejście do rozgrywki jak i do zagadek, choć cel jest ten sam - znaleźć i wyeliminować miejscowego głównego złego. Wymagać to będzie zarówno siły jak i myślenia.

"Waxworks" jest przykładem hybrydowego podejścia do gier, gdzie elementy RPG przeplatają się z przygodowymi. Gra wykorzystuje mechanikę klasycznego dunegon crawla, jeśli chodzi o ruch. Walcząc z wrogami oraz eksplorując lokacje zdobywamy doświadczenie, które zwiększa nasze punkty życia. Jednak sama walka to mało. W Egipcie czeka nas garść zagadek logicznych. Na cmentarzu dominuje walka, ale dopiero rozmowa z przodkami wyjaśni, jak dać sobie tu radę. Londyn to jeszcze co innego - tu nie walczymy, ale uciekamy i prowadzimy śledztwo. Kopalnia to natomiast szkoła przetrwania przy kurczących się łatwo zasobach.

Naprawdę jestem pod wrażeniem, jak przy bardzo prostej mechanice autorom udało się stworzyć ciekawą i niesamowicie wciągającą grę. Bo Waxworks mnie złapało za ręce i trzymało przy sobie bardzo mocno - to dla mnie zawsze cecha dobrych gier, w które chce się grać, bez względu na to, jak bardzo niekiedy nas frustrują poziomem trudności. Waxworks jest tu zróżnicowany - taki cmentarz przejdziemy szybciutko, ale już kopalnię przechodziłam dobrych kilka razy, bo za każdym razem nie zrobiłam czegoś, co było niezbędne. W Londynie zginąć niezmiernie łatwo, ale jest dość krótki. Piramida to z kolei sześciopoziomowe monstrum, zrównoważone pod kątem zagadek i walki.

Ciekawą opcją jest obecność naszego martwego wuja, zaklętego w magicznej kuli, z którym możemy wciąż utrzymywać kontakt. Udziela on nam porad w czasie gry, może też od czasu do czasu pomóc bardziej bezpośrednio. Bo i zaznaczmy, ogólnie Wax Works nie jest grą prostą. Nie, żeby to była hardkorowa przygodówka Sierry, co to to nie. Niemniej, bardzo ograniczone możliwości leczenia, trudne walki oraz sporo zagadek sprawiają, że gra nie jest spacerkiem po parku. Śmierć czyha na każdym kroku. Zginąć można czasem w jednej walce, nawet gdy mamy pełne HP, a pułapek, które zabijają automatycznie także tu nie brak.

 Mocnym elementem gry jest jej grafika - twórcy z Horrorsoft poszli tu ostro po bandzie, tworząc zdecydowanie jedną z najbrutalniejszych gier komputerowych lat 90. Nawet dużo bardziej krwawe gry, jak np. Mortal Kombat, nie były tak kreatywne, jeśli chodzi o sposoby śmierci. Na dodatek każda śmierć został przedstawiona w postaci sugestywnej, odpowiednio drastycznej grafiki. Moim zdaniem dopiero "Phantasmagoria" Sierry zbliżyła się do tego poziomu horroru, jaki prezentował "Waxworks".

Jak na ironię, był to powód częstej krytyki. Gra powstawała dość długo, a gdy wyszła, wielu recenzentów chwaliło ją, ale krytykowało właśnie brutalność i naturalizm, twierdząc, że gra jest zbyt drastyczna. Nie wszystkim podobał się też rozstrzał między rozmiarami poziomów oraz dość losowa mechanika rozstrzygania starć. Chwalono natomiast muzykę i to, że gra lepiej niż jakakolwiek inna obecna na rynku łapa klimat horroru.

W 2020 powstał remake - "Waxworks: Curse of the Ancestors", jednak zebrał mocno mieszane recenzje. Krytykowano linearność (trzeba przechodzić grę wedle określonej kolejności), bugi, brak podpowiedzi do niektórych zagadek i zwiększenie nacisku na walkę oraz praktycznie brak muzyki. Co więcej, o ile w oryginalnym Waxwork trudno coś przegapić, tak tutaj wielu graczy wspominało, że przedmioty są mocno nieczytelne. Chwalono natomiast udane przeniesienie w 3D i dużo lepszą widoczność. 

Naprawdę żałuję, że nie powstało więcej takich gier - była to bowiem ostatnia produkcja Horrorsoft, które po jej wydaniu zmieniło nazwę na AdventureSoft i poszło w bardziej klasyczne przygodówki, z serią "Simon the Sorcerer" na czele. A choć horror w grach komputerowych miał rozgościć się na dobre, to jednak chyba już nigdy nie pokuszono się o grę tak udanie łączącą elementy przygodówki i RPG oraz grozy jak własnie Waxworks.  

Waxworks - opis przejścia

Gra składa się z pięciu etapów, cztery pierwsze: Piramida, Londyn, Cmentarz i Kopalnia możemy zaliczyć w dowolnej kolejności, piąty dostępny jest dopiero po zaliczeniu wszystkich pozostałych. Zdobyte przedmioty i doświadczenie zerują się po każdym poziomie. 

Każdy poziom doświadczenia podnosi nam nieco maksymalne HP. Doświadczenie zdobywamy pokonując wrogów i chodząc po wcześniej nie przekroczonych polach. Leczenie dostępne jest tylko w szczególnych przypadkach. 

W każdym momencie możemy poprosić naszego wuja o poradę. 

Piramida 

Na początku możemy poprosić wuja o pomoc - da nam cztery zwoje leczące trochę HP, ale polecam je oszczędzać. Pułapki z linami nie są łatwe do wypatrzenia, należy używać opcji avoid, by je pokonać. Wrogów jest tu najwięcej, dlatego przed każdą walką zalecam zapisywanie gry, jeśli stracimy więcej niż kilka HP to lepiej ją wczytać ponownie. 

Piramida jest duża - ma sześć poziomów, ma dużo zagadek, ale nie ma opcji zablokowania się, jak jak np. kopalnia. 

Poziom 1

 

1) Początek

2) Martwy architekt. Zabieramy sztylet, broszkę, papier, papirus, dzban oliwy, lampę i ciężarek (w jednym z naczyń).

3) Figura Faraona

4) Piasek, który trzeba zebrać

5) Podpora - należy ją zniszczyć młotem znalezionym na poziomie 2, by można było przejść do jego dalszej części.

6) Figura eunucha

7) Figura z wahlarzami. W jednym z naczyń jest kamerton 440 Hz.

8) Podziemna rzeka - jeśli się schylimy, to zje nas krokodyl, Gdy zdobędziemy włócznię, wnętrzności i dzbany z poziomu drugiego, możemy tu przyjść, napełnić dzbany wodą i zabić krokodyla włócznią, uprzednio wywabiając go z wody wnętrznościami.  Potrzebujemy co najmniej pięć dzbanów.

9) Pomieszczenie z krzesłami. Zabieramy stąd ciężarek z jednego z naczyń oraz klocek ze skrzyni. 

10) Szklana ściana, należy ją zniszczyć kamertonem 440 Hz.

11) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

12) Przejście na poziom 2.

Po wejściu na poziom drugi uaktywni się matematyczna zagadka. Jej rozwiązanie to: 

 

Poziom 2

 

1) Zejście na poziom 1

2) Figura

3) Spadająca podłoga, zabija po wejściu

4) Toczący się głaz, którego trzeba uniknąć, schodząc mu z drogi

5) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

6) Figura i dwa dzbany, zawierające młot i ciężarek. Należy zabrać także dzbany, pozwalające nabrać wody na poziomie 1.

7)  Podpora, która otwiera zablokowane przejście na poziomie 3.

8) Figura

9) Ściana, która opadnie po tym, jak zniszczymy pdoporę na poziomie 1. 

10) Naczynie, a w nim kamerton 261 hz

11) Naczynie z wnętrznościami, potrzebne do wywabienia z wody krokodyla na poziomie 1.

12) Klocek

13) Rozpalone węgle - należy wylać na nie pięć dzbanów wody, by móc przejść dalej.

14) Przejście na poziom 3.

Po wejściu na poziom trzeci czeka nas zagadka logiczna, jej rozwiązanie to:

 

Poziom 3

1) Wejście na poziom 2

2) Szyba, którą może zbić kamerton 261 Hz

3) Podpora, należy ją zniszczyć stojąc na wschód od niej. 

4) Szyba, którą może zbić kamerton 369 Hz, znajdujący się na poziomie 4. Korytarz na wschód otworzy się po zniszczeniu podpory na poziomie 2.

5) Szyba, którą może zbić kamerton 369 Hz, znajdujący się na poziomie 4. Za nią jest figura, obok jest naczynie, a w nim kamerton 329 hz

6) Klocek

7) Wiszący dzban - należy wsypać do niego dwie garście piasku z poziomu 1, by opuścić go i otworzyć drogę dalej. 

8) Pułapka uruchamiająca toczący się głaz.

9) Figura, obok jest naczynie, a w nim kamerton 415 hz 

10) Kamień

11) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

12) Mural - przed nim jest podłoga aktywująca pułapkę, którą trzeba rozbroić, rzucając na podłogę kamień. Następnie zabieramy strzałę i łuk z figury, obok której leży strzała.

13) Przejście na poziom 4. 

Poziom 4

 1) Przejście na poziom 3

2) Pułapka uruchamiająca toczący się głaz.

3) Pułapka uruchamiająca toczący się głaz.

4) Figura

5) Pułapka - jeśli za długo będziemy stać na tym polu, to ze ściany wsytrzeli strzałka i nas zabije.

6) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

7)  Figura, obok jest naczynie, a w nim kamerton 369 hz 

8) Kamienna igła - by opadła, należy strzelić w nią strzałą z łuku.

9) Szyba, którą może zbić kamerton 329 Hz

10) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

11) Podpora, której przewrócenie otwiera zablokowane przejście na poziomie 5.

12) Zagadka - aby przejść przez ten pokój musimy spojrzeć na podłogę i kolejno wybierać symbole, które nie znajdują sie na papirusie znaleziom w pokoju architekta na poziomie 1. Opcjonalnie można po prostu próbować na ślepo, zapisując grę po każdym udanym kroku.

13) Przejście na poziom 5 

Poziom 5

1) Przejście na poziom 4

2) Gdy tu wejdziemy, pomieszczenie się zamknie i zacznie wypełniać gazem. Obracamy się i używamy kamertonu 415 hz, by zbić lustro. 

3) Linka aktywująca pułapkę. Trzeba ją ominąć wybierając opcję "Avoid".

4) Pułapka uruchamiająca toczący się głaz.

5) Figura

6) Pomieszczenie z muralami Znajdziemy zwłoki, przy których leży amulet. Należy zniszczyć mural po prawo, by otworzyć ukryte przejście, dostępne dopiero po zniszczeniu podpory na poziomie 4.

7) Pomieszczenie z muralam. Należy zniszczyć mural po prawo, by otworzyć ukryte przejście.

8) Klocek - nalezy najpierw wylać oliwę na podłogę, potem ją zapalić (klikając na nią) a następnie zabrać klocek - ogień zniszczy pojawiające się węże. 

9) Przejście na poziom 6.

Zaraz po wejściu powita nas kolejna zagadka, umieszczamy klocki w otworze w następuący sposób.

 

1) Przejście na poziom 5

2) Skarbiec, w jednym z naczyń jest ciężąrek

3) Drugi skarbiec, w jednym z naczyń jest ciężąrek

4) Sarkofag, otwieramy go broszką ze skarabeuszem. Po wypuszczeniu księżniczki zaglądamy do środka, by znaleźć ciężarek

5) Waga - powinniśmy mieć sześć ciężarków. Układamy je na obu szalkach, aż się zrównoważą: Very Heavy (lewo), Very light (prawo), Extremelly Heavy (prawo), Heavy (lewo), Light (prawo), Extremelly Light (lewo).  Po zrónoważeniu szal otworzy sie przejście obok. Jeśli mamy mało HP, to polecam się uleczyć

6) Kapłan Anubisa - nasz ostateczny wróg. Nie jest jakiś specjalnie trudny.

7) Podchodzimy do figury tak blisko jak się da (klawiaturą, myszką może być trudno) i wkładamy amulet do otwory. Potem się cofamy i naciskamy pieś figury, by otworzyć wyjście. To zakończy eksplorację piramidy. 

Cmentarz

Naszymi wrogami są tu zombie - niestety respawnujące się. Walcząc z nim, atakujmy zawsze najpierw ich ramona, by je szybko odciąć i uniemożliwić im ataki. Nawigacja na cmentarzu może być problematyczna, dlatego najlepiej trzymać się blisko krawędzi. Należy tu oszczędzać HP - jest tylko jeden moment, kiedy możemy się wyleczyć.

1) Początek

2) Zwłoki ogrodnika - z jego brzucha wyciągamy sierp, naszą jedyną na tym poziomie broń

3) Wygięty kawałek płotu - odłamujemy go.

4) Rodzinny grobowiec - otwieramy go kawałkiem płotu. Rozmawiamy ze zwłokami  w pierwszej i drugiej  trumnie od lewej, trzecią tylko otwieramy, ostatniej nie ruszamy. 

5) Zwłoki kobiety - można z nich wyjąć serce, z którego nasz wuj przyrządzi czar leczący nam HP do pełna w wybranym przez nas momencie.

6) Tu znajdziemy kołek

7) Zombie będą się tu pojawiać cały czas, więc jak najszybciej wchodzimy do budynku. W drzwiach budynku ostrzymy kołek.

8) Wampir - gdy tylko się pojawi, używamy kołka, by go zabić. Zabieramy chleb z ołtarza, zaś głowę figury po lewo obracamy. Teraz wracamy do rodzinnego grobowca, gdzie wuj użyje chleba, aby rzucić czar. Następnie tu wracamy. 

9) Przed wejściem tutaj usuwamy sierp z listy broni i ustawiamy pięść jako broń domyślną. Gdy znajdziemy się na górze, natychmiast dotykamy pięścią wroga, by zakończyć ten poziom.

Kopalnia

Naszymi wrogami są mutanci - trudni przeciwnicy. Można ich automatycznie kasować pestycydem, ale mamy go ograniczoną ilość, a potrzebujemy go na przeszkody, bo o ile z mutantami da się walczyć, tak przeszkody można niszczyć tylko nim. Mutanci czasem (na szczęście rzadko) się respawnują.  

Kopalnia jest miejscem, gdzie najłatwiej w grze się zaciąć ze względu na trudne zagadki i ograniczoną dostępność niektórych zasobów. Sama musiałam ją przechodzić kilka razy, na szczęście jest mała. 

 

1) Początek - przy rannym robotniku znajdziemy zapalniczkę i śrubokręt. Na podłodze leży pestycyd - najlepsza broń na tym poziomie, ale ma tylko 12 ładunków. Będzie można go później załadować ponownie, ale tylko raz. Pestycydem zabijamy mutantów oraz blokujące korytarze macki i bąble. Ogólnie, tak ze dwóch-trzech mutantów trzeba będzie zabić ręcznie.

2) Maska i butla z gazem 

3) Kilof

4) Tu trzeba zeskrobać ze ściany dwa kawałki węgla

5) Szpadel

6) Generator - tu, okręcając mniejszą zakrętkę, możemy uzupełnić nasz pestycyd, ale polecam to zrobić dopiero, kiedy będzie pusty (gra da nam znać). Po napełnieniu natychmiast zakręcamy go, bo będziemy potrzebować jeszcze paliwa, a jeśli się całe wyleje, to po zabawie. Kiedy będziemy go używać po napełnieniu, uważajmy, bo drugi raz napełnić się nie da. 

7) Drewniana kłoda. Zabieramy ją i kładziemy tak, by leżała pomiędzy pierwszym i drugim skrętem na północ korytarza z torami

8) Jadący wagonik, którego trzeba uniknąć, schodząc mu z drogi. Gdy przejedzie, powinien zatrzymać sie na położnej wcześniej kłodzie, inaczej zablokuje nam wyjście z kopani. Idziemy za nim i zabieramy z niego metalowy pręt.

9) Medyk - znajdziemy przy nim klucz i chusteczkę. Zabieramy także apteczkę. 

10) Tu zdejmujemy z południowych ścian dwa kable. 

11) Zaciemniony obszar, na jego końcu jest martwy górnik, któremu zabieramy świder. Potem oglądamy ścianę na południe od niego. Jest w niej kilka dziur, a w jednej znajdziemy ostrze świdra. Świder wymaga paliwa z generatora, by móc działać. Idziemy tam i szybko go napełniamy resztką paliwa. Dostaniemy też korek.

12) Palnik

13) Martwy górnik, znajdziemy pryz nim chusteczkę. Zabieramy też narzędzia.  

14) Przecinamy zamek palnikiem, w pomieszczeniu otwieramy szafkę, zabieramy dwa stroje ochronne, a z góry - dwie maski, zaś ze skrzynki obok - dwie butelki. 

15) Przecinamy zamek palnikiem, w pomieszczeniu otwieramy skrzynki i zabieramy detonator oraz cały dynamit. 

16) Przecinamy zamek palnikiem, w pomieszczeniu rozmawiamy ze zdrowym mężczyzną, następnie z facetem do połowy przemienionym w mutanta i z kobietą - z mutantem nie rozmawiamy. Teraz łączymy dwa kawałki węgla z chusteczkami, by stworzyć filtry dla dwóch masek. Wkładamy je do masek. Zakładamy strój ochronny i maskę z filtrem. Wojskowemu dajemy: cały dynamit, oba kable, detonator, strój ochronny, maskę z filtrem, świder i wiertło. Gdy dostanie wszystko, dołączy do nas. Jako broń ustawiamy sobie metalowy pręt.

17) Tutaj idziemy, mając u boku wojskowego. Prętem atakujemy stwora, aż zniszczymy wszystkie oczy. Teraz idziemy w każdy z czerech rogów tej lokacji, gdzie wojskowy umieści osiem lasek dynamitu. Następnie wracamy do celi i rozmawiamy z kobietą. Po rozmowie dołączy do nas. Idziemy z nią do lokacji 1 i zostawiamy, dając jej pestycyd. Rozmawiamy z rannym a da nam antidotum. Wracamy do celi, dajemy antidotum choremu, po czym wracamy z nim do windy. Wjeżdżamy windą do góry, po czym odpalamy detonator i kończymy ten poziom.

Londyn

To osobliwa lokacja. Nie ma tu wrogów, ale każde spotkanie z policjantem czy lokalsami na ulicy z automatu kończy się porażką. Jedyną walkę toczymy na końcu. Sklepy zaznaczyłam na mapie tylko jako punkty nawigacyjne. 

1) Początek - szybko zabieramy torebkę martwej dziewczyny i oddalamy się z uliczki, dopiero dalej zaglądamy do środka, by znaleźć dziennik i monety.  

2) Sklep Frestona

3) Sklep Hardware

4) Sklep Cobblersa

5) Sklep Masample

6) Sklep Hedleya

7) Otwarte drzwi - w środku znajdziemy beczkę, a w niej wnętrzności.

8) Otwarte drzwi - w środku znajdziemy beczkę, a w niej linę.

9) Sklep Brookera

10) Dom, do którego można wejść. Tylne wyjście prowadzi na molo, gdzie znajdziemy deskę.

11) Otwarte drzwi - w środku znajdziemy drabinę. Wspinamy się po niej. Na górze kładziemy deskę po lewo, po czym idziemy w prawo, przywiązujemy linę do komina i schodzimy po niej (strzałką w dół w lewej części menu), by dostać się do okna. Z pomieszczeń zabieramy - zegar, szczotkę, kosz na węgiel, wszystkie przedmioty leżące na biurku, list z sekretarzyka. Zabieramy też ciuchy z garderoby. Przeglądamy list, by znaleźć klucz oraz popielniczkę, by znaleźć mapę. Teraz wracamy do liny i wracamy na dach. Zakładamy znalezione ciuchy. Odwiązujemy linę.

Idziemy w lewo po dachu i po położonej tam desce, po czym wchodzimy przez okno do drugiego budynku. Tu dostępna jest tylko położona na dole pracownia. Zabieramy wszystkie narzędzia z warsztatu szewskiego, z punktu dorabiania kluczy zabieramy oba klucze oraz wszystko co się da z lady na przeciwko. Używamy ołówka na dzienniku, by odczytać niewyraźne zapiski. Wychodzimy oknem i schodzimy po drabinie na dół. 

12) Otwieramy drzwi w środku znalezionym niedawno kluczem. Oglądamy leki na półkach (opcją examine), aż znajdziemy pigułki nasenne. Zabieramy je i mieszamy z wnętrznościami.

13) Wspinamy się na beczkę i rzucamy psu wnętrzności, by usnął. Odsuwamy zasuwę, schodzimy z beczki i otwieramy drzwi, by wejść do środka. Wchodzimy do sklepiku - zabieramy laskę, odsuwamy ciuchy i otwieramy sejf, z którego bierzemy zegarek. Potem bierzemy trąbkę z półki, oglądamy ją i wyjmujemy z niej gwizdek. 

14) Tawerna Black Bull - musimy być ubrani odpowiednio, by nas wpuszczono. W środku rozmawiamy z barmanem, zamawiając alkohol i pytając o wszystko, a potem z sutenerem. Zaproponuje nam sprzedaż książki adresowej, ale nie mamy tyle forsy. Rozmawiamy ze złodziejem, który siedzi przy barze. Oferujemy mu zegarek, a po chwili przyniesie nam książkę adresową i klucz. 

15) Dom Molly - otworzymy go otrzymanym kluczem. Bierzemy list znajdujący się na kominku i czytamy go.

16) Tawerna portowa - rozmawiamy z barmanem i mówimy, że chcemy się zabawić, po czym pytamy o Molly Perkin. Rozmawiamy ponownie, naciskamy go, mówimy,  że mamy coś, co chce zobaczyć. Zgadzamy się mu pomóc. Dostaniemy łom.

17) Opryszki - aby się ich pozbyć, stajemy obok nich, ale patrząc na zachód, po czym gwiżdżemy w gwizdek i szybko oddalamy się na wschód. Gdy pojawi się informacja o tym, że usłyszeliśmy szybko oddalające się kroki, wracamy tam, a opryszków nie będzie.

18) Magazyn - otwieramy drzwi i wchodzimy do środka, otwieramy skrzynię, która jest uchylona i zabieramy herbatę, by odnieść ją do tawerny. Od barmana dostaniemy klucz do budynku.

19) Kryjówka rozpruwacza - otwieramy i wchodzimy do środka. Rozmawiamy z Molly i wychodzimy na nabrzeże tylnym wyjściem by zmierzyć się z Rozpruwaczem. Jego pokonanie zamknie ten etap gry.

Finał

Idziemy do dostępnego dopiero teraz fragmentu z czarownicą. Zakładamy amulet i wchodzimy do środka. Pierwszym co robimy, jest rzucenie w czarownicę fiolką, a następnie szybko zabieramy leżąćą po lewo kuszę. 

Gdy czarownica pojawi się ponownie, strzelamy do niej z kuszy w oko. Po tym jak się przewróci, używamy noża, by poderżnąć jej gardło. 

Wrócimy do posiadłości. Po rozmowie z wujkiem używamy pierścienia na naszym bracie, by zakończyć grę. 

Space Quest 0: Replicated - recenzja

Wydanie w 1995 gry "Space Quest 6" zakończyło cykl przygód Rogera Wilco, choć prawdę mówiąc, nikt się wtedy tego nie spodziewał. Sierra rozpoczęła pracę nad siódmą częścią serii, która jednak nigdy nie powstała - i pewnie nigdy już nie powstanie. Oczywiście, przez te wszystkie lata liczni fani próbowali stworzyć swoje własne gry w ramach tego cyklu. Większość zaległa na etapie prób czy niepełnych wersji, ale niektórym udało się doprowadzić swoje projekty do szczęśliwego finału. "Space Quest 0" jest przykładem takiej produkcji - co więcej, jest tytułem, który w żaden sposób nie odbiega od wczesnych części cyklu, tak że można by uwierzyć, iż mamy do czynienia z jakąś niewydaną grą Sierry z lat 80, choć gra powstała w 2003.

Gra rozpoczyna się po wydarzeniach ze Space Quest 1. Roger Wilco odpoczywa w schowku na miotły, ale drzemkę przerywają mu odgłosy walki. Gdy wychodzi na zewnątrz, okazuje się, że na pokładzie bazy są tylko zmasakrowane zwłoki, zaś jedyną żywą osobą, którą widzi, jest niebieskoskóra kobieta. Roger pospiesznie ucieka z bazy na pobliską planetę, by dowiedzieć się, że wplątał się w polityczną intrygę, z udziałem ślicznotki w opałach, a jakże. Zaś gdzieś tam w tle przewija się znajomy z poprzedniej części.

Fabuła "Space Quest 0" mieści się w standardzie serii, choć zauważalny jest fakt, iż gra zaczyna się dość na serio, by dopiero jakby w drugiej połowie pójść w nieco bardziej komediowy rejony. Trzyma się tu schematów z wczesnych części cyklu, które owszem, nie stroniły od humoru, ale równoważyły go solidną dawką choćby makabry. Space Quest  jako seria nigdy nie był cyklem przesadnie trzymającym się kanonu swojej własnej historii, więc i tu tego nie ma.

Pod względem rozgrywki, "Space Quest 0" zachowuje wierność dwóm pierwszym częściom cyklu. Jest obsługiwany z poziomu parsera, czyli komend wpisywanych ręcznie. Owszem, ma kilka udogodnień, jak choćby możliwość wygodniejszego wyświetlania zwartości posiadanych przedmiotów, ale ogólnie nie jest to gra dla ludzi, którzy zaczęli swoją przygodę z przygodówkami od czasów point and click. Jednakże od samego początku widać gołym okiem, do kogo kierowana jest ta gra - do fanów wczesnych pozycji Sierry. I ich powinna zadowolić w 100% Dodatkowo znajdziemy tu kilka momentów wymagających nie tylko główkowania, ale i zręczności. 

 Poziom trudności jest, muszę przyznać, zadowalająco wysoki, wyraźnie większy niż w środkowych częściach cyklu, gdzie nieco opadł. Tutaj trzeba kombinować, ale i lokacje są na tyle niewielkie, że trochę nam to ułatwia życie. Chwalą się nawiązania, choć znowu, gra nie przegina z nimi tak bardzo jak późne części cyklu. Ogólnie, gra jest do przejścia, ale łatwo i lekko nie będzie. 

Grafika prezentuje poziom czasów EGA, ale na pewno nie będzie to przeszkadzać fanom cyklu - bo raczej nie sądzę, by inni ludzie po nią sięgali. Niemniej, jest czytelna i sympatyczna, z fajnymi nawiązaniami do innych gier Sierry tu i tam. Dźwięk także trzyma poziom lat 80, co oznacza, że sama go wyłączyłam dość szybko, bo to buczenie bardzo mnie rozpraszało.

"Space Quest 0" zdobył duże uznanie wśród fanów cyklu. Ta gra to w istocie list miłosny do korzeni przygodówek Sierry i tak należy ją odbierać. Jest wykonana profesjonalnie, bez bugów. Jak pisałam, uwierzyłabym, gdyby ktoś mi powiedział, że to jakaś niewydana wczesna część cyklu. Oczywiście, fani Sierry tworzyli dużo bardziej zaawansowane pozycje, wystarczy spojrzeć na remaki wczesnych części King's Quest zrobione przed grupę AGD, ale "Space Quest 0" i tak zachwyca tą swoją uroczą wiernością oryginałowi i oddaniu fanom. A że innych pewnie odrzuci? Cóż, to dla gra dla wąskiej grupy ludzi, tych, dla których Space Quest był najważniejszą grą dzieciństwa i parser - najlepszą mechaniką dla gier przygodowych. Dziś już ich pewnie zbyt wielu nie zostało, ale nawet jeśli paru się znajdzie, to założę się, że "Space Quest 0" da im wiele radochy.